Günümüzde normal vajinal doğumun yada sezaryan doğumun anestesi uygulamaları da ağrı azaltıcı ilaçların ve tekniklerin gelişmesiyle hastaların hizmetine sunulnuştur. Sık görülen epidural uygulamanın yararları ve riskleri doğum öncesi gebe ve doktoru arasında tartışılması ve planlanması gereklidir. Dünyada yapılan normal doğumların yarısından fazlasında epidural anestezi uygulanmaktadır.
Epidural blok anestezisi vücudun alt yarısında ağrı taşıyan lifleri omurilikteki epidural aralığa uyuşturucu ilaç verilmesi ile gerçekleştirilir.
Belden yapılacak epidural anesteziniz öncesi ağızdan yada damar yolundan 1-2 litre sıvı almanız önerilir. Bu epidural anestezinin tansiyon düşürücü etkisini azaltacaktır. Bele yerleştirilecek kateterin aktif doğum eylemi başlamadan yerleştirilmelidir. Epidural otururken yada yan yatarken alt sırt omurları arasında kalan boşluğun önce uyuşturulup sonra kateteterin yerleştirlmesi ile yapılır. Kateter kontrollü ilaç salınımı yapan bir pompaya bağlanır .Kateter belinize yapıştırılır.
kombine epidural ve spinal tekniklerin birlikte kulanımı günümüzde en sık tercih edilen yöntemdir. Bu tip anestezi kullanımı kullanım süresinde kas gücü ve denge kaybı yaratabilir. İlaç dozu devamlı yada bolus enjeksiyonlar şeklinde veribilir
Ağrının azaltılarak annenin gücünü korumasına ve aktif doğum eylemine katılımını sağlar. Doğum ağrıları süresince hasta konforlu bir şekilde yatağında dinlenir. Rahim ağzının tam açılmasına kadar geçen süreyi konforlu olarak geçirir. Eğer sezaryan kararı verilirse ek bir anesteziye gerek olmadan epidural anestezi ile sezaryan doğum anne uyumadan gerçekleştirilir.
Normal vajinal doğum fiyatına eklenen bir anestezi uzmanı uygulama ve takip ücretidir. Kateter doğum bitiminde epizyo dikişlerinin tamamlanmasından sonra çekilir.
Hastanın ağrı eşiğine göre değişmekle beraber en çokta belde bası hissi olarak tariflenir.
Epidural anestezi ilacı Rahim ağzı açıklığı 3-4 cm e ulaştığında uygulanır. Daha önce yoğun ilaç verilirse kasılmalar azalıp ,doğum süresi uzar.
Epidural doğum süresini uzatabilir. Ağrıları azaltabilir. Oksitosin suni sancı ile ağrılara destek olmak gerekebilir.
Epiduralin şu ana kadar bebeğe olumsuz etkisi gösterilememiş olmakla beraber uzamış doğum eyleminin riskleri tartışılmaktadır.
Rahim sinirlerinde birkaç dakika içinde uyuşukluk başlar. 10-15 dakika içinde tüm uyuşturucu etkisi hissedlir. Anestezik doz etkisi geçmeye başladığında, doz devamlı infüzyonla yada bir - iki saatlik dozlar olarak verilebilir.Uygulanan epiduralin dozaj ına bağlı olarak yatakta kalmak gerekbilir ve kalkıp dolaşmak yasaklanabilir.
Eğer doğum birkaç saatden daha uzun sürerse karın uyuşmuş olacağı için idrar çıkarmada zorluk ve sonda ihtiyacı doğabilir. Bebeğiniz doğduktan sonra, kateter çıkarılır ve anestezinin etkisi genellikle bir ya da iki saat içinde kaybolur.
Epidural anestezi nedeniyle anne kasılmaları hissedemeyebilir. Kasılmalar ile itme kontrol etmek zor olabilir. Bu nedenle, bebeğin doğum kanalına indiğini ek yardıma ihtiyacı olabilir. Bu genellikle vakum ve forseps kullanılarak yapılır.
Çoğu hasta doğum sonrası yorumlarında epiduralin doğum ağrılarını belirgin azalttığını bildirirken, bazı hastalar ağrı hissettiklerini belirtir yada tek taraflarında daha az ağrı olduğunu bildirir.
Eğer kan pıhtılaşmasını önleyici iğne yada aspirin türevleri kullanıyorsanız, kanan ve şok durumu varsa, alt sırt bölgesinde herhangi bir enfeksiyon, kanda enfeksiyon varsa, henüz 3-4 cm lik Rahim açıklığına ulaşılmadıysa epidural önerilmez.
Risksiz gebeliklerde 7 kez, yüksek riskli gebeliklerde 10 yada daha fazla doktor ziyareti gerekebilir.
Gebelikte hangi haftalarda doktora başvurulmasında tarihler gerekli tetkik ve tarama tahlilerine göre düzenlenir. 16.haftada ultrasonografi yapılır, eğer ikili test için geç kalınmışsa 4 lü test denilen prenatal tarama testi yapılabilir. Yapılmış kan testleri gözden geçirilir. Gerekli görülenler testler tekrarlanır.
18-21 haftada: ultrasonla anomali taraması yapılır. Eğer plasenta aşağı yerleşimli ise not edilir. Bu yerleşim 32. Haftada kontrol edilir. Hala önde ise önde gelen plasenta tanısı konur. Plasental göçle birlikte çoğu plasenta yukarı çıkar. Bu nedenle erken haftalarda bu tanı konmamalıdır. Rahim ağzı ölçülür, herhangi bir kısalma yada hunileşme belirtisi erken doğum belirteci olarak Kabul edilir. Tedbir alınır.
25. haftada: şeker yükleme testi zamanı gelmiştir. Bu 50 gr yada 75 gr olarak doktorunuzun tercihine göre yapılır. Şeker yükleme testi yaptırmaktan kaçınmayınız. Test annenin pankreasının cevabını test ederek önlem alınmasına ,iri bebek nedenli doğum travmalarına ve yenidoğanın metabolik hastalıklarına karşı tedbir alınmasına yardımcı olur. Bu haftada erken başlayan preeklampsi tanısıda konabilir.
28. haftada: fundal yükseklik ölçülür. kan uyuşmazlığı olanda indirekt koombs testi yapılır. Çocuk ağırlık ve gelişimi ultrasonda kaydedilir.
31 ve 34. haftada: bebeğin ultrasonografik gelişimi, pozisyonu ve annenin genel durumu gözden geçirilir. Gerekli görülen testler tekrarlanır.
37. haftada: ultrasonda bebeğin pozisyonu, çatı muayenesi ile kalça kemiği çıkımının normal doğuma izin verip vermeyeceğinin muayenesi yapılır. Ultrason ve nst ile fetal iyilik haline bakılır.
40 ve 41. haftada: normal spontan vajinal doğum beklenir, suni sancı vererek bebeğin kasılmalara verdiği cevap değerlendirilir. Eğer açılma başladıysa aktif doğum fazına girene kadar gebe egzersizleri önerilir, belli açıklıktan sonra epidural anestezisi takılan hasta ağrıları azaltılmış bir doğum yapar. Fetusun eşi yani plasentada ayrıldıktan sonra Vajinal yırtığı varsa dikişleri dikilip hasta odasına alınır.
Doğum eylemi sırasında çocuğun oksijenlenmesinin azaldığı durumlar, çocuğun kakasını yutması, çocuğun eşinin ayrılması sonucu gelişen kanama, fetal basin kalça kemiğine uyumsuzluk göstermesi sonucu fetal başin inmemesi, erken suyun gelmesine ragmen doğum eyleminin başlamaması ve suni sancıya cevapsızlık durumlarında acil sezaryan endikasyonu doğar. Bu durumda bebeğin ve annenin hayatını kurtarmak için kadın doğum uzmanı sezaryan kararı verir.
Daha önceden bilinen sezaryan endikasyonları ise bebeğin Rahim içinde makad yada transvers (yan) duruş bozuklukları, plasentanın önde olması sonucu doğum kanalını kapaması, Kalça çıkımının doğuma izin vermeyecek derecede dar olması, ikiz gebeliklerin doğuma uygunsuz pozisyonları, daha önce rahmin miyom cerrahisi nedeniyle kesilmiş olması, rahmin daha önceki sezaryanda dikine kesilmiş olması kesin sezaryan endikasyonlarıdır.
Eski sezaryan sonrası 2 yıldan sonra denenecek normal doğum denemelerinde %10 eski dikiş yerinin ayrılması %1 rahmin tamamen parçalanması riski mevcuttur. Bu nedenle acil ameliyat ve yoğun bakım şartlarının mevcut olduğu merkezlerde hasta geniş bir şekilde bilgilendirilip onayı alındıktan sonra denenebilir.
Copyright 2024 Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Ankara Prof. Dr. Önder Koç. Tüm Hakları Saklıdır.
web tasarım