Kadınlarda idrar kaçırma hastanın sosyal hayatını etkileyecek miktarda istemsiz idrar kaçırması olarak tanımlanabilir. Miktarın az miktarda olması bile tedavi gerektirir. Bununla birlikte günlük 2 gr üstü idrar kaçırma miktarlarında cerrahi tedavi gündeme gelebilir.
Kadınlarda idrar kaçırmanın nedenini inceleyecek olursak stres inkontinans dediğimiz zorlanma ile idrar kaçırma ve yetişememe tarzı idrar kaçırma olarak adlandırılan urge inkontinans öne çıkar. Stres tipi idrar kaçırmada cerrahi seçenekleri öne çıkarken, urge inkontinansda ilaçla yapılan medikal tedavi seçenekleri öne çıkar. Bazen 2 çeşit idrar kaçırma birlikte görülür. Bu durumlarda hem cerrahi hem ilaç tedavisi birlikte kullanılır.
Kadınlarda idrar kaçırma çeşitleri temel olarak 4 gruba ayrılabilir.
Kadınlarda idrar kaçırma ameliyatları ameliyatsız tedavi seçenekleri ve ilaçlar başarısız olmuşsa hastalara önerilebilir. Yapılacak cerrahi öncesi hastanın gebe kalıp kalmak istemediği hastayla tartışılmalıdır. Gebeliğin yarattığı etkiler inkontinans ya da idrar kaçırma cerrahilerini başarısız kılabilir.
Kadınlara özellikle stres tipi idrar kaçırma için yapılacak bir çok girişimsel yaklaşım vardır. Bunlar geçmişte karına kesiyle yapılan açık ameliyatlardan günümüzde laparoskopik olarak ya da vajinal yaklaşımla minik kesilerden yapılan ameliyatlara dönüşmüştür. Bu yazımızda başlıklar halinde yapılacak ameliyatları tanımladık.
Kolposüspansiyon ya da BURCH ameliyatında kasık bölgesine kesi yapılarak ya da laparoskopik olarak bölgeye girilir. Mesane boynunun atılan dikişlerle pubik kemikteki bağlara asılması ameliyatıdır. Vajenin mesane boynunu çevreleyen derin bölgesinin asılma ameliyatıdır.
Stres inkontinans dediğimiz zorlanma ile idrar kaçırmaya karşı yapılan klasik bir ameliyattır. Mesane boynunu dolu mesaneye karşı idrarı tutabilme açısından daha dirençli hale getirir. Eskiden sezaryan kesisi hattından yani alt batın ve kasıkta yapılacak kesilerden mesane üstü bölgeye girilerek yapılmaktaydı. Günümüzde karından laparoskopik olarak 5 mm lik deliklerden bölgeye ulaşılarak ameliyat gerçekleştirilmektedir.
Kolposüspansiyon teknik olarak doğru uygulandığında %85-90 başarı elde edilebilir. Buna karşın ameliyat sonrası mesaneyi boşaltmada güçlük, zor işeme, idrar yolu enfeksiyonları ve ilişkide ağrı gibi şikayetler de gözlenebilir.
Sling cerrahisi mesane boynunun altına bu bölgeyi desteklemek için bir yama yerleştirlmesi cerrahisidir. Bu yama suni olarak üretilebilir ya da doğal hayvan ve insan bağ dokusu kullanılabilir. Günümüzde sentetik üretilenleri yaygın olarak kullanılır. Askının uçlarının uzandığı bölgeye göre 2 tip askı ameliyatı gerçekleştirilir. Bunlar TVT ameliyatı ve TOT ameliyatı olarak adlandırılır.
Retropubik askıda askının uçları pubik kemiğin arkasında kasıklardan dışarı çıkarılır ve cilt altına sabitlenir.
Transobturator askı ameliyatında (TOT ameliyatı) askının uçları obturator kanaldan geçirilerek daha aşağıdan çıkarılır
TVT operasyonunde pubik yani kasık kemiğinin arkasına geçildiği için buna bağlı olarak ciddi vasküler (damar) yaralanma, barsak yaralanması ve mesane perforasyonu gibi majör komplikasyonlar görülebilir.
TOT operasyonlarında Trokarların heliks şeklinde olması ve yama materyalinin yatay olarak yerleştirilmesi yanlış yöne gidilerek obturator sinir ve damarların yaralanmasını engellemektedir.
TVT ve TOT operasyonları karşılaştırıldığında başarı oranları yakın, buna karşın TVT nin komplikasyon oranları TOT a göre daha fazla olduğu için günümüzde TOT ameliyatı daha çok tercih edilmektedir.
TVT ameliyatı sıklıkla stres tipi idrar kaçırması olanlara yapılır. Normalde Karın içi basınç artırıldığında mesane boynunun ve üretranın mesaneye yakın bölümününde basıncının artarak idrar kaçırmayı önlemesi gerekir. Üretra boynu dediğimiz bölgenin hareketliliği arttığında ıkınma ile ya da karın içi basıncını artırıldığında bu bölge aşağı hareket eder. Bu durumda mesaneye olan basınç artışı aynı oranda bu bölgeye uygulanamaz ve üretraya idrar kaçağı olur.TVT üretranın mesaneye yakın bölgesinin tabanını destekler ve hareketliliğini azaltır. Bu şekilde karın içine uygulanan basınç üretraya da uygulanacağından idrar kaçağı kontrol edilir.
TVT ameliyatında üretra altından geçirilen materyal pubik kemiğin arkasına kancalarla geçilerek retropubik(pubik kemik arkası) askı yaratılır ve askının uçları pubik kemiğin arkasında kasıklardan dışarı çıkarılır. Uçlar cilt altına sabitlenir.
TVT operasyonundan sonra eğer yama çok gerilmişse idrar çıkaramama, yama vajen mukozasına yakın geçmişse vajen duvarında yara görülebilir. TVT de Pubik yani kasık kemiğinin arkasına geçildiği için buna bağlı olarak ciddi vasküler (damar) yaralanma, barsak yaralanması ve mesane perforasyonu gibi majör komplikasyonlar görülebilir.
TOT ameliyatı genel olarak stres in kontinans şikayeti olan hastalara uygulanır. Komplikasyon oranının TVT ye göre istatistiksel olarak anlamlı derecede az olması son yıllarda TVT ye göre daha çok tercih edilmesine sebep olmuştur.
TOT ameliyatında yamayı taşıyan helikal kanca üretra altından geçtikten sonra trans obturator olarak yatay şekilde obturator kanaldan geçer ve klitorisin 2-3 cm dış kısmında bacakla dış dudak arası bölgede cilde çıkar. Gergisiz bir şekilde üretra tabanına destek sağlar. Üretra harketliliğini azaltır.
TOT ameliyatı sonrası komplikasyon oranları TVT ye göre anlamlı olarak düşüktür. Buna karşın eğer yama çok gerilirse aşırı düzeltme dediğimiz olay gerçekleşip hastanın idrar yapması güçleşebilir.
Stres inkontinans adı verilen zorlanarak idrar kaçırmada askı ameliyatları başarısı %85-90 dır. Ameliyat sonrası beklenen olumsuzluklardan en önemlisi aşırı düzeltme ya da mesane boynunun çok asılması sonucu idrar çıkarmada zorluktur. Bir kısım hasta ameliyat sonrası idrar sıkışma hissinin arttığını ifade eder.
Üretra duvarlarına sistoskop adı verilen kamera ile girilip hacim kaplayıcı ajanların enjekte edilmesi işlemidir. Vajene ya da dokuya herhangi bir kesi yapılmasına gerek olmadan gerçekleştirilir. Bu işlem için geliştirilmiş farklı ajanlar vardır. Genel olarak işlemin başarısı diğer cerrahi işlemlere göre daha düşüktür. Zaman içinde enjeksiyonun etkinliği düşebilir ve tekrarlanması gerekebilir. İşlem sonrası kısa bir süre idrar yaparken yanma hissi yaşanabilir.
Üriner sfinkter mesaneden üretraya idrar akışını önleyen dairesel bir kas tabakasıdır. Diğer seçenekler başarısız kaldığında önerilen bir yaklaşımdır. Kadınlardan daha çok erkek hastalarda kullanım alanı bulmuştur. 3 parça içeren bir mekanizmadır.
Sistem çalışma prensibi labiumdaki yani dış dudaktaki pompaya basarak üretra etrafındaki mekanizmanın üretraya basınç sağlaması ve idrar kaçırmayı önlemesidir. Buna rağmen yerleştirildikten belli bir süre sonra işleyişi bozulabilir. Bu durumda çıkarılmalıdır.
Urge tipi yada sıkışma stres tipi idrar kaçırmada gerçekleştirilen işlemleri sırlayacak olursak,
İdrar kaçırma ameliyatı öncesi günlük idrar kaçırma miktarı, idrar kaçırmanın tipi, medikal tedaviye cevabı, gerek görülürse idrar ürodinami akış testleri yapılır. Hastanın geçirdiği cerrahiler, genel durumu değerlendirilerek yapılacak ameliyat çeşidine karar verilir. Biolojik yada sentetik yama kullanımı hasta ile tartışılır ve detaylı açıklaması yapılır.
İdrar kaçırma ameliyatı öncesi eğer ameliyat genel anestezi ile yapılıyorsa 6 saat açlık önerilir. Özellikle BURCH kolposüspansiyonu, açık ya da laparoskopik yapılıyorsa genel anestezi gerekir. Bununla birlikte TOT, TVT gibi çoğu idrar kaçırma ameliyatı spinal ya da epidural anestezi ile hasta uyutulmadan yapılabilir. Ameliyat öncesi mesanenin boş olarak işleme başlanması uygundur.
İdrar kaçırma ameliyatı sonrası hastanın 24 saat sondalı kalması, ardından sondanın mesane masajı ile çıkarılması önerilir. Ameliyattan sonra 2 ay karın içi basıncını artıracak ıkınma ve ağır kaldırma tipi hareketlerden kaçınılmalıdır.
Kadınlarda idrar kaçırma ameliyatı fiyatı ameliyatın açık ya da laparoskopik yapılmasına, ameliyatta kullanılan yama materyaline ve hastanede yatış süresine göre değişkenlik göstermektedir.
İdrar kaçırma günümüzde bir kader değildir. Doğru teknik ve doğru materyal kullanımı ile özellikle stres inkontinans da %85-90 a varan oranlarda ameliyat başarısı söz konusudur.
Copyright 2024 Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Ankara Prof. Dr. Önder Koç. Tüm Hakları Saklıdır.
web tasarım
