Pelvik taban rehabilitasyonu pelvik taban kaslarının eğitimine yönelik bir programdır. Pelvik taban kasları eğitimi, kişiye özel uygulanan bireyselleştirilmiş tedaviler ile hastanın hayat kalitesi önemli oranda artırılabilir.
Pelvik taban denince öncelikle anlaşılan kalça kemiğinin altında idrar yollarını ve üreme organlarının desteğini sağlayan kas gruplarıdır. Bu kaslar aynı zamanda mesane ve barsak hareketlerini de kontrol eder.
Kadında pelvik taban mesaneyi yerinde ve önde, vajen ve rektumu arkada tutar. Kadının rahmide pelvik taban kasları, tendonlar ve bağ doku ile bulunduğu konumda sabitlenir. Erkeklerde de pelvik taban kasları barsak, mesane, üretra ve rektumun sabit pozisyonunun sağlanmasında rol oynar.
Pelvik taban kasları kalçamızın arkasında kuyruk kemiğine, ön ve yanlarda ise kalçanın pubik kemiğine tutunur. Bu kaslar zayıfsa ve görevini yapmıyorsa pelvik taban bozukluğu ortaya çıkar.
Pelvik taban bozukluğu olan kadında pelvik taban kasları yeterli gevşeyemez ya da kasılamaz. Eğer kaslar kasılı kalıyorsa hastada kabızlık, sık idrara çıkma, barsak ve idrar kaçakları yaşama, kadınlarda ilişki sırasında ağrı meydana gelebilir.
Pelvik taban kasları yeterli kasılma sağlayamıyorsa mesane, rektum yada rahim gibi organ sarkmaları, idrar kaçırma, vajen duvarını çevreleyen kas grubunun kasılmasında yetersizlik, ilişkide his kaybı ve orgazmik bozukluklar karşımıza çıkabilir.
Pelvik taban bozukluğuna yol açan temel sebepler;
Pelvik taban kaslarına yönelik tedavi pelvik taban kas bozukluklarına bağlı gelişen şikayetleri ortadan kaldırmak, pelvik taban kaslarının daha iyi çalışmasını sağlamak, çeşitli egzersizlerle kasların gevşemesinin ve daha güçlü olmasının sağlanması amacıyla yapılır. Bu tedavilerde çeşitli teknikler kullanılır. Bunların en bilineni kegel egzersizleridir.
Geleneksel kegel egzersizleri ile hastaya teorik olarak pelvik taban kaslarının kasılması ve gevşetilmesi eğitimi verilmesi amaçlanır.
Güncel tedavi yaklaşımlarında ise en etkili pelvik taban kasları geliştirme yönteminin EMG Biofeedback yöntemler olduğu kabul edilmektedir.
Tedavi öncesi şikayetler kayıt edilir, kasların gücü ve dayanıklılığı tespit edilir. Tedavi sonunda hedeflenen amaç mesanenin kontrol altına alınarak idrar kaçırmanın kontrol altına alınmasıdır. Bu şekilde hasta sorunsuz günlük rutin hayatına dönebilir ve hayat kalitesi artar.
İdrar kaçırmasına neden olan spor ve egzersiz gibi aktiviteleri gerçekleştirebilir. Bu tedavinin ilişki sırasında yaşanan ağrıya yönelikte fayda sağladığı gösterilmiştir. Tedavinin orgazmik bozuklukların tedavisinde kullanımı da önerilmektedir.
Pelvik taban kaslarını güçlendirme için EMG Biofeedback tekniğinde bu kasların kasılma basıncını değerlendiren bir cihaz kullanılır. Cihazın elektrotları kasık bölgesine ya da anüsle vajen arasına vücudun dışına yerleştirilebilir. Cihazın iç elektrotları ise vajen içine konan prob yardımıyla pelvik taban kasları basıncını cihaz ekranına iletir.
Pelvik taban kasları idrar yolları ve üreme organlarının çevresini sarmaktadır. Bu kaslar mesanenin, vajenin ve rektumun etrafını çevreler. Pelvik taban eğitimi alan kişiler daha sonra bu kasları günlük hayatlarında çalıştırmaya devam edebilir. Pelvik taban eğitimi alan kişilerde;
Pelvik taban rehabilitasyonunda ilk amaç tedaviye geçmeden yapılacak jinekolojik muayene ile pelvik tabanda sarkma olup olmadığını, varsa derecesini değerlendirmek, basınç ölçücü cihazlar ile pelvik taban kaslarının kasılma kuvvetini ve şiddetini değerlendirmek gerekir.
Pelvik taban rehabilitasyon haftada bir kez 45 dakikalık seanslar halinde 6 hafta süreyle uygulanmaktadır. Seanslar pelvik taban kasılmalarının ve mesane tanı hareketleri takibi için ultrasonografi eşliğinde, pelvik taban kasları basın ölçer cihazları ve EMG Biofeedback cihazları ile yapılmaktadır.
Hastalar pelvik taban kaslarındaki gelişmeyi ve başarılı kasılmayı cihazın dijital ekranında net olarak görebilmektedir. Uygulama hemşire ve fizyoterapist eşliğinde uygulanmaktadır. Hastaya yerleştirilen elektrotlardaki enerji hastanın pelvik taban kaslarının kasılmasını sağlayacak düzeye kadar artırılmaktadır. Ardından istirahat periodu İle kastaki gevşeme kaydedilir. Hastalar bu şekilde pelvik taban kaslarını ve kasılmayı hissederler. Biofeedback sistem çok zayıf kasların kasılma derecesi ile ilgili geri bildirim sağlar.
Kliniğimizde pelvik taban eğitimi ameliyatsız olarak pelvik taban kaslarını güçlendirerek vajinal sıkılaştırma içinde sıklıkla uygulanmaktadır. Pelvik taban eğitimi vajinoplasti ameliyatlarına destek olarakta kullanılmaktadır. Hedeflenen amaç vajen kaslarının kasılma eğitiminida vererek vajinoplasti öncesi ya da sonrasında fonksiyonelliğin artırılmasıdır. Rehabilitasyon sonrası bir çok hastanın vajinoplasti ameliyatına gerek kalmadan fonksiyonel kas kullanımının ve kas farkındalığının arttığı gözlenmektedir.
Copyright 2024 Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Ankara Prof. Dr. Önder Koç. Tüm Hakları Saklıdır.
web tasarım
