Tüp Bebek Tedavisi

Tüp Bebek Tedavisi Nedir?

Tüp bebek tedavisi, genel olarak bir yada daha fazla yumurta ilaçlarla uyarılır ve ultrason eşliğinde iğne ile yumurtalık foliküllerinden toplanır.

Yumurtalar laboratuar şartlarında döllenir ve oluşan embriyo rahim boşluğuna bırakılır. Bu basamakların oluşması yaklaşık 2 hafta alır ve bu süreye IVF siklusu adı verilir.

İlk tüp bebek tedavisi gebeliğinin 30 yıl önce sağlanmasından bu yana dünyada 4 milyondan fazla bebek tüp bebek tedavisi gebeliği ile dünyaya gelmiştir. Başarı oranları ve tecrübe artıkça tüp bebek tedavisi endikasyonları artmıştır.

Önemli olan üreme tıbbında hangi hasta grubunun tüp bebek tedavisi uygulamasına ihtiyaç duyduğunun tesbitidir.

Tüp Bebek Tedavisi Nasıl Yapılır? Aşamaları

Tüp bebek tedavisi (IVF) doğurganlığa yardımcı olmak veya genetik sorunları önlemek ve çocuk sahibi olmaya yardımcı olmak için kullanılan karmaşık bir prosedür dizisidir. İşte IVF tedavisinde yer alan aşamalara genel bir bakış:

1. Yumurtalık Stimülasyonu

Amaç: Yumurtalıkları birden fazla yumurta üretmeleri için uyarmaktır.

Hasta, yumurtalıkların normalden daha fazla yumurta üretmesini teşvik etmek için 8-14 gün boyunca doğurganlık ilaçları (FSH ve LH gibi hormonlar) alır. Bu süre zarfında, hastanın hormon seviyeleri ve folikül büyümesi kan testleri ve ultrasonlar aracılığıyla yakından izlenir.

2. Yumurta Toplama

Amaç: Yumurtalıklardan olgun yumurtaları toplamaktır.

Foliküller genellikle 8-14 gün sonra hazır olduğunda, yumurta olgunlaşmasını tamamlamak için hCG veya başka bir ilaç enjeksiyonu yapılır. Yaklaşık 34-36 saat sonra, sedasyon altında foliküler aspirasyon adı verilen küçük bir cerrahi işlem gerçekleştirilir. Her yumurtalığa ince bir iğne sokularak yumurtalar toplanır.

3. Sperm Toplama

Amaç: Yumurtaları döllemek için sperm elde etmektir.

Genellikle yumurta toplama işlemiyle aynı gün sperm örneği toplanır. Bazı durumlarda sperm daha erken toplanıp dondurulabilir. Sperm örneği, sağlıklı ve hareketli spermleri geri kalanından ayırmak için işlenir.

4. Döllenme

Amaç: Yumurtaları ve spermi birleştirerek embriyo oluşturmaktır.

• Geleneksel IVF: Yumurtalar ve spermler, doğal olarak döllenmenin gerçekleşmesini sağlamak için bir laboratuvar kabında karıştırılır.
• İntrasitoplazmik Sperm Enjeksiyonu (ICSI): Tek bir sperm doğrudan yumurtaya enjekte edilir ve genellikle sperm kalitesi veya miktarıyla ilgili sorunlar olduğunda kullanılır.

Döllenmiş yumurtalar (şimdi embriyo olarak adlandırılır) uygun gelişimi sağlamak için izlenir.

5. Embriyo Kültürü

Amaç: Embriyoları transfer için hazır olana kadar büyütmektir.

Embriyolar, daha yüksek bir implantasyon potansiyeline sahip olan blastosist aşamasına ulaşana kadar 3-5 gün boyunca özel bir ortamda kültürlenir. Embriyolar değerlendirilir ve en sağlıklı olanlar transfer için seçilir. Bazıları gelecekte kullanılmak üzere dondurulabilir.

6. Embriyo Transferi

Amaç: Embriyoları uterusa yerleştirmektir.

Seçilen embriyo(lar) ince bir kateter kullanılarak hastanın uterusuna transfer edilir. Bu, ultrason rehberliğinde gerçekleştirilen basit ve genellikle ağrısız bir işlemdir. Hastaya bebeğin tutunacağı yer olan Uterus Endometrium dokusunu desteklemek ve gebeliğin devam etmesine yardımcı olmak için progesteron veya diğer hormonlar verilebilir.

7. Gebelik Testi ve Takip

Amaç: IVF döngüsünün başarılı olup olmadığını belirlemektir.

Embriyo transferinden yaklaşık 10-14 gün sonra, hCG seviyelerini ölçerek gebeliği kontrol etmek için bir kan testi yapılır. Test pozitif çıkarsa, gebelik erken ultrasonlar ve kan testleri ile izlenir. Negatif ise, hasta ve doktor daha ileri tedavi veya başka bir döngü için seçenekleri tartışabilir.

Her aşama önemlidir ve başarılı bir gebelik şansını artırmak için dikkatli izleme ve karar vermeyi içerir.

Bebek Sahibi Olabilmek İçin Tüp Bebek Tedavisi

Her yuva mutlu bir aile birliği umudu ile kurulur, yuvanın neşesi de çocuklardır ancak bazen kişiler normal şartlarda anne baba olamazlar. O zaman akıllara iki yöntem gelir birincisi tüp bebek tedavisi ile hamileliğinde tadına vararak çocuk sahibi olmak ikincisi yetiştirme yurtlarından evlat edinmek. İlk şık insanlara daha cazip geldiğinden ve ebeveyn olabilme olabilme şanslarını bu yönde denerler.

Üstelik bu tedavi yöntemi eskisi kadar kişilere maliyeti olmadığı için hatta sosyal güvencesi olan insanların raporlu olma durumlarında masrafın büyük bir kısmını devletin karşıladığı bir tedavi olmaktadır.

Peki, nerede yaptırılabilir? Ülkemiz sınırları içerisini temel alırsak bu konuda uzman pek çok tüp bebek merkezi mevcuttur. Bu tür kliniklerin geneli özel işletmelerde olsalar da birkaç devlet hastanesi de bu imkânı anne baba olmak kişilere sunmaktadır. 

Tüp bebek tedavisine karar verildiği zaman önce klinik sonrada tüp bebek doktoru araştırmaları iyi yapılarak çocuk sahibi olabilme şansınızı artırabilirsiniz. Çünkü kişiler bu yönteme maddiyattan çok umut bağladıkları için başarısız olunan her deneme büyük psikolojik bir yıkım haline gelir. Aslında bu tedavi yöntemi de kendi arasında birkaç farklı uygulamaya ayrılır.

Yaşınıza ve rahatsızlığınıza bağlı olarak gittiğiniz uzman sizde başarı oranı en yüksek tedaviden önce şartlarınıza uygun olanı önerir ve tedaviye başlar. İşin aslı bu tedavi yöntemi uzun ve zorlu bir süreçtir, sabırlı olmalı ve bebeğinize kavuşacağınız günü beklemelisiniz. Bazen ilaçlar ile başlayan tedaviler gerektiğinde ufak operasyonlar ile de devam edebilir.

Tüp Bebek Tedavisi Fiyatları 2024

Tüp bebek tedavisi fiyatları 2024 yılında işlemin yapıldığı laboratuar, kullanılan ilaç miktarı, işlem öncesi ek yapılan histereskopi işlemi gerekliliğine göre değişmektedir. Elde edilen embryo sayısı yeterli ise ve transfer edilecek embryo dışında yüksek kalitede embryo varsa dondurma saklama yöntemi hastaya önerilebilir. Bu işlem ek ücrete tabidir.

Eğer başarısız transferlerden sonra yapılan bir tüp bebek işlemi gerekliyse bu durumda hastaya biopsi işlemi maliyeti ek olarak yansıtılabilir. Erkek faktörüne bağlı infertilitede sperm mastürbasyonla elde edilemiyorsa testis biosisi ile sperm elde etme işlemi fiyata eklenir.

Tüp bebek tedavisi fiyatı kliniğimizde ilaç destekli yumurtlama takibi, hormon tahlilleri, anlaşmalı laboratuarda yumurta toplama ve transfer işlemleri şeklinde bir paket olarak fiyatlandırılır.

Kan tahlilleri anlşamalı laboratuarlarımıza gönderilerek yaptırılır. Tüp bebek tedavisi fiyatı ilaç tercihini en ekonomik koşullarda yüksek başarı ile sonuç veren ilaçlardan indirimli olarak yapmasına yardımcı olur.

Tüp Bebek Tedavisi Başarı Oranları

Yumurtlama bozukluğu olan hastada en yüksek tüp bebek başarısı elde edilir. İlaçlarla yumurtlama artırılır. Tüp bebek uygulaması ilede çok sayıda embiryonun döllenmesi sağlanır.

Tüp bebek sikluslarında en düşük başarı azalmış yumurtalık rezervi hastalarında görülür.

Tüp bebek tedavisi sonucunda gebelik oranı, transferlerde birden fazla embryo kullanılması normal doğal gebelik oranlarına göre tüp bebek gebelik oranlarının daha yüksek olmasını sağlamıştır. İlk 6 siklusda gebelik oranları aynı kalır. 4. Denemeden sonra minimal düşmeye başlar.

Tüp bebek tedavisi yapıldıkça karşımıza bazı istatistiksel sonuçlar da çıkar. Herkes tarafından bilinir ki genç kadınların hamile kalma olasılığı çok daha yüksek ihtimaldir. Başarılı bir hamilelik şansının çok düşük olduğu düşünülürse tüp bebek tedavisi 42 yaş üstü kadınlar için genellikle önerilmemektedir.

2010 yılında, canlı doğumla sonuçlanan tüp bebek tedavilerinin başarı yüzdesi aşağıdaki gibidir:

• 35 yaş altı kadınlar için% 32.2,
• 35-37 yaş arası kadınlar için% 27.7,
• 38-39 yaş arası kadınlar için% 20.8,
• 40-42 yaş arası kadınlar için% 13.6,
• 43-44 yaş arası kadınlar için% 5,
• 44 yaş üstü kadınlar için% 1,9.

Yukarıdaki yüzdeler göz önüne alındığında yaş ilerledikçe Tüp Bebek tedavisinin başarı yüzdesinin de aynı oranda azaldığını görmekteyiz.

Tüp Bebek Tedavisi Başarıyı Etkileyen Faktörler

Yaş ve kısırlık tanısından sonra tedaviye kadar geçen süreç, geçmiş üreme ve doğum öyküsü tüp bebek başarısını etkileyen faktörlerdir.

• Yaş, Kadında tüp bebek başarısını etkileyen en önemli faktördür. Kadın yaşının artışı ile yaşayan bebek oranı düşer. Artan yaş ile kullanılan ilaçlara yumurtalık cevabı düşer. Tüp bebekte kullanılabilecek daha az yumurta elde edilir.  Yumurta kalitesine bağlı olarak implantasyon yani rahme tutunma oranlarıda yaşla birlikte düşer. İleri yaş kadınlarda düşük ihtimalide yüksek seyreder.
• Adet 3. Günü Serum FSH düzeyleri ve kadınlık hormonu konsantrasyonları tüp bebek başarısını belirleyici faktörlerdendir. Yüksek düzeyleri olumsuz sonuçlar ile ilişkilidir.  Tek bir yüksek FSH düzeyi ile olumsuz görüş belirtmek doğru olmaz. Yapılan çalışmalarda FSH düzeylerinin adetten adete değişkenlik gösterdiği bilinmektedir.  Adetlerde tekrarlayan Yüksek (>20ünite) FSH değerleri olumsuz tüp bebek sonuçları ile ilişkilidir.
• Yüksek 3. Gün kadınlık hormonu konsantrasyonları düşük gebelik ve tüp bebek başarısı ile ilişkilidir. Erken folikül gelişimi ve düşük sayıda olgun yumurta gelişmesine neden olur.
• Kliniğimizde Adet 3. Günü Serum FSH ve E2 değerlerini rutin olarak değerlendiririz. Serum FSH 20 nin üstü, E2 de 100 ün üstü değerlerde tüp bebek siklusuna başlamayız.
• Yumurta büyütücü hormon tableti stres testi, ulrasonla antral folikül ile yumurtalık rezervi tayini, Adet 3. Günü İnhibin B düzeyi, Antimüllerian hormon düzeyi gibi yumurtalık rezervi değerlendirme testleri kliniğimizde uygulanmaktadır.
• Eğer tekrarlayan Yüksek FSH düzeyleri mevcut ise hastanın kendi yumurtası ile yapılacak tüp bebekten gebe kalma şansı çok düşüktür. Bu tip hastalar yurtdışında yumurta bağışı programlarına alınmaktadır. Ülkemizde yumurta bağışı yasal değildir.
• Fallop tüplerinin şişmesiyle görülen Hidrosalpinks varlığı olumsuz tüp bebek sonuçları ile ilişkilidir. Tüp bebek öncesi hidrosalpenks yapıdaki  kanalların alınması tüp bebek başarısını artırır.  Hidrosalpinks içindeki sıvı embryonun endometriuma tutunmasına olumsuz etki yaparak gebelik oranlarını düşürür. Mikroorganizmalar, endotoksinler, sitokinler, oksidatif stress, mekanik faktörler ve kadın genotipide olumsuz sonuçlarda etki yapar. Laparoskopik olarak yapılan tüp çıkarılması cerrahisi tüp bebekle gebelik başarısını artırır. Kliniğimizde laparoskopik cerrahi endikasyonu konulduğunda işlem anlaşmalı özel hastanelerde günübirlik bir cerrahi olarak gerçekleştirilir. Hasta işlem sonrası aynı gün evine dönebilir.
• Miyomlar tüp bebek başarısına yerleşim yerlerine göre olumsuz katkıda bulunur. Subserozal miyomlarda olmsuz bir etki gözükmezken, eğer miyom submukozal yani Rahim boşluğunda ise yada intramural yani duvar içine gömülü ise gebelik oranlarını düşürür.
• Endometrioma, endometriosis hastalığının yumurtalıktaki formudur ve halk arasında çikolata kisti olarak bilinir.  Şikayet yaratmayan bir endometriomanın tüp bebek öncesi çıkarılması konusu tartışmalıdır. Çikolata kistinin tüp bebekte yumurta toplama sırasında delinmesi kasık apsesi ve enfeksiyonunu artırır, yoğun kasık ağrısı ateş ve yapışıklıklar ortaya çıkarır. Laproskopik Cerrahi tecrübeli ellerde yapılmaz ise yumurtalık rezerv kaybı yaratbilir. Genelde 4 cm üstü endometriomalara çıkarılması önerilir. Endometriomanın konumu, tek yada çift taraflı oluşu, hasta yaşı ve yumurta rezervine göre kişiye özel tedaviler hastalarımıza önerilir.
• Sigara içimi, tüp bebek başarısını düşürür .Sağlığa birçok olumsuz vardır. Bırakılması önerilir.
• Daha önce olumlu gebelik hikayesi, tüp bebek başarısını artırır.  Buna karşın tekrarlayan geblik kayıplarının tüp bebek başarısına olumsuz bir etkisi görülmemiştir.
• Önceki Başarısız tüp bebek denemeleri, sonraki denemelerde olumsuz sonuç olasılığını artırmaz. 3 başarısız denemeden sonra ise 4. Denemede başarısız sonuçlar ilşe ilişkilidir.
• Kilo, kısırlık normal üstü kilolarda ve obezlerde daha sık karşılaşılmaktadır. Tüp bebek başrısı bu kadınlarda normalden daha azdır.
• Aspirin ve akapunktur, tüp bebek başarısını artırdığına dair kanıt yoktur.
• Kazanılmış trombofili antikardiolipin yada lupus antikoagulan antikorlarının tüp bebek başarısını olumsuz etkilediğine dair kanıt yoktur.

Tüp Bebek Tedavisine Ne Zaman Başlanır?

30 yaş altında 1 yıllık, 30 yaş üstünde 6 aylık beraberliğe rağmen gebelik gerçekleşmez ise değerlendirme ve yardımcı üreme teknikleri uygulama zamanı gelmiştir. Yapılan incelemelerde kadın tüplerindeki tıkanıklıklar, erkek faktörü olarak sperm hareketlilik, sayı ve şekil bozukluklarına tüp bebek önerisi yapılırken bazen başarısız aşılama yada yumurtlama tedavileri sonrası tüp bebek tedavisi önerisi yapılabilir.

Örnek olarak verirsek tüplere hasar vermiş yada yumurta rezervine zarar veren çikolata kisti hastalığında yada yumurta rezervi azaldığı durumlarda direkt tüp bebek önerilebilir. Yumurtlama zorluğunun olduğu polikistik yumurtalık hastalığında başka bir tüp bebek emdikasyonu olabilir. Sık gebelik kayıplarında yada ailesel genetik hastalık taşıyıcılığında da genetik embryo incelmesi amaçlı tüp bebek tedavileri önerilebilir. Başarı İçin doğru endikasyon ve kadın yaşı büyük önem taşır.

Kadın yaşı artışı ile elde edilecek yumurta sayısı ve başarının düştüğü bilinmelidir.

Tüp Bebekte Tedavisinde İlaçlar

Tüp bebekte ilaç tedavisi kontrollü ovaryan stimulasyon uygulamasıdır. Yumurtalık antral folikülerinin çaplarını ilaç etkisi büyütülmesi işlemidir. Fizyolojik olarak bir adet follikül gelişirken ilaç etkisiyle çok sayıda yumurta taşıyan folikül çatlama ve olgun yumurta atma büyüklüğüne girer.

İlk yapılan tüp bebek uygulamalarında doğal gelişen tek yumurta kullanılmıştır. Bu metod ile başarı düşük olmuştur. Ovulasyon indüksiyonu ile Senkronize olarak çok sayıda folikülün gelişmesi ile çok sayıda olgun yumurta elde edilmiş ve dölleme yapılabilmiştir. Çok sayıda embryonun aynı anda rahime transferi tutunma oranlarını artırmıştır. Bu tedavilerin sonuçları olarak çoğul gebelik oranları artmıştır.

Çoklu folikül gelişimi ağızdan alınan yumurta büyütücü hormon tableti sitrat yada tamoksifen gibi ajanlarla sağlanabileceği gibi, bizim kliniğimizde ve çoğu tüp bebek protokollerinde günlük FSH enjeksiyon iğneleri kullanılmaktadır. GnRH analogları denen ajanlar ile endojen LH artışları önlenir.  Human yumurta çatlatma hormonu (hCG) , LH yerine yumurtlamayı tetiklemek için kullanılır ve foliküller uygun boyuta gelince olgun yumurta elde etmek için uygulanır.

Tüp Bebek Tedavisinde Kullanılan İlaç Tedavi Protokolleri

Uzun protokol: Tüp bebek siklusundan önceki adet döneminde ilaç başlanır. Bu GnRH agonistleri, antagonisti veya doğum kontrol haplarıyla olur. Sıklıkla GnRH agonistleri uygun fiyatlarından dolayı tercih edilir.

Kısa protokol: Adet döneminde ilaçların başladığı protokoldür. Stimulasyon , human menapozal yumurta büyütücü iğne veya FSH ile sağlanır. Erken Yumurtlama GnRH agonisti veya GnRH antagonisti ile önlenir. GnRH antagonisti kısa protokolde tercih edilen ajandır. Adetle başlanan FSH dan sonra en önde giden folikül 14 mm ulaşınca eklenir.Erken LH artışının önlenmesinde yardımcıdır. Etkin olarak hipofizi baskılar.

Uzun protokolde önceki adet döneminin luteal döneminde 2 hafta süreyle GnRH agonisti kullanılır, down regülasyon salgılanarak hipofiz bezi yumurta büyütücü iğne üretimi baskılanır. Erken LH artışı baskılanarak  erken yumurtlama  önlenir. Günlük 0.5 ile 1 mg arası erken yumurta çatlamasını önleyen hormon ciltaltı kullanımı uygundur. Serum E2 seviyelerinin 30 un altına düşüşü ile hipofiz baskılanması doğrulanır. Doğum kontrol haplarına ek olarak kullanılan GnRh agonistleri ile yumurtalık stimulasyon etkileri ortadan kalkar. 1 hafta doğum kontrol hapıyla, 1 hafta tek başına kullnılır, dozu düşülerek adetle birlikte hMG veya FSH başlanır.

GnRH agonist flare protokol: Zayıf cevap veren hastalarda GnRH agonisti yumurtalık stimulasyonu ajanlarıyla birlikte verilebilir. Adetin 3. Günü yada oral kontraseptif bırakıldıktan 5 gün sonra 40 mcg sabh ve akşam olarak verilir. Çoğunlukla berberinde 600 IU FSH veya hMG verilir. Erken yumurta çatlamasını önleyen hormon folikül büyümesine ek katkı sağlar, erken LH artışını önler.

FSH ve LH nın birlikte kullanımı: 35 yaş üstü kadınlarda birlikte kullanımının implantasyon ve gebelik oranlarını artırdığı gösterilmiştir. LH dozu 150 IU olarak tespit edilmiştir. Birlikte kullanım yumurtalık stimulasyonunu artırır. hMG içeriğinde  hem FSH hemde LH içerir.

Tüp bebek tedavisi yumurtlamanın tetiklenmesi ne demektir?

Yumurtlamanın tetiklenmesi yumurtalık foliküllerinin 2 yada daha fazlasının 18 mm çapı geçerek ovulasyonun başlamasıdır. Üriner ve Rekombinant hCG ilaçları yumurtlamayı tetikleyici olarak kullanılır. GnRH agonistleri bazı ülkelerde yumurtlama tetikleyici olarak kullanılmaktadır.

Tüp bebek tedavisinde ertelenen siklus yada siklus iptali ne demektir?

Bu olay düşük cevap veren yada aşırı cevap veren hastalarda yaşanır. %7-20 hastanın siklusu iptal ile karşı karşıya kalır. Ertelenen siklusların %84 ü yumurtalıkların ilaca hiç cevap vermemesi nedeniyle gerçekleşirken, %5 I aşırı cevap nedeniyle ertelenir.

Tüp bebek tedavisinde yumurta toplama nasıl yapılır?

Yumurta toplama transvaginal ultrasona takılmış yumurta toplama iğnelerinin direkt olarak folikül içine girerek folikül sıvısını aspire etmesiyle oluşur. hCG uygulamasından 34-36 saat sonra gerçekleştirilir.Anestezi altında gerçekleştirilmesi uygundur. Potansiyel enfeksiyon kompliksyonu nedeniyle işlem sonrası antibiotik kullanımı önerilir.Ultrason ile yumurta toplama tekniği gelişmeden önce yumurta laparoskopik olarak toplanıyordu.

Tüp bebek tedavisinde dölleme işlemi nasıl yapılır?

Fertilizasyon yada dölleme işleminde toplanan yumurtalar spermatozoa ile kültür ortamında karşılaştırılır. Hafif erkek faktörü olan hastalarda toplanan yumurtalar spermatozoa ile karşılaştırılır.döllenme ihtimali yüksek konsantrasyonlu sperm kullanılarak artırılabilir. Eğer başarısız fetilizasyon girişimleri olduysa yada ağır erkek faktörü infertilitesi varsa mikromanipulasyon ile intrasitoplasmik sperm enjeksiyonu (ICSI) yapılmalıdır. Fertilizasyon başarısı %70 dir.

Tüp bebek tedavisinde embriyo takibi nasıl yapılır?

İşlemin yapıldığı laboratuarda kültür ortamında 17 saat sonra 2 hücreli Pronüclei içeren zigot12-14 saatlik bölünme sürecinden sonra 72 saatte 8 hücreli  safha, yumurta toplamadan 5 gün sonra blastosist safhasına geçer.  İmplantasyon yumurta toplamadan 7 gün sonra gerçekleşir.

Tüp bebek tedavisinde hatching nedir?

Hatching embryonun genişlediği ve endometriuma implante olabilmek için zona pellucidayı kırdığı durumdur. Asiste hatching 3. Gün embryosu zona pelucidasının kimyasal yada mekanik olarak açıldığı durumdur. İşlem implante olan embryo sayısını artırı.2 den fazla başarısız tüp bebek uygulaması , kötü kalite embryo ve yaşlı kadınlarda önerilebilir.

Tüp bebek tedavisinde preimplantasyon genetik tanı (PGD) nedir?

Eğer PGD planlanmışsa embryo biopsisi oosit aspirasyonundan 72 saat sonra yapılır. Embryo kültürü bopsi yapılan blastomer için yapılır. Bu inceleme transfere kadar sürer.

Tüp Bebek Tedavisi Embriyo Transferi

Dölleme işlemi sonrası embryolar bir süre kültür ortamında bulundurulur. Çoğu hastada (%55) yumurta toplamadan 72 saat sonra embryolar transfer edilir. Üçüncü gün transferinin gebelik oranları ikinci günden yüksektir.

5. gün transferi(blastosist safhası) 3.gün tranferinden sonra en çok tercih edilen zamandır. Daha az embryo transfer edilerek yüksek gebelik oranları yakalanabilir. 5. Günde daha kaliteli embryolar seçilir. Blastosist evresi denen 5. Güne kadar beklenmesi doğal ilişki sürecinde döllenen yumurtaların rahme tutunduğu zamandır. Eğer PGD (preimplantasyon genetic tanı) planlanıyorsa blastomer gücrelerinden yapılan genetic incelemeye zaman kalır. Normal genetik yapıda embryolar transfer edilir. Canlı doğum oranları 5.gün embryolarında 3. Güne göre yüksektir.

5.gün embryo transferi tüm hastalar için en iyi tedavi olmayabilir. Bazı vakalarda embryonun laboratuar ortamında 5. Güne kadar yaşayamaması durumu olabilir. Böyle durumlarda embryoyu 5. Güne beklemeden erken olarak rahime yerleştirmek mantıklı olabilir. Bu hastalarda 5. Güne gitmenin belirgin bir avantajı olmaz.

Tüp bebek tedavisinde embriyo transferi nasıl yapılır?

Embryolar Rahim içerisine Rahim boynu denen serviksten geçen kateter yada  borucuklar yardımıyla iletilir. Transfer sırasında ultrason kullanımı ve doğru teknik kullanımı transfer başarısını artırır. Kişiye özel sert yada yumuşak kateter kullanımları tercih edilebilir. Transfer edilecek embryolar kateter içine 20 microlitrelik transfer sıvısı ile yüklenir. Ulrason eşliğinde Rahim boşluğu tepesine değmeden 1-2 cm uzaklığa Rahim içine bırakılır. Rahim tepesine kateterle dokunmak Rahim kasılmalarını tetikleyebilir. Bu işlem başarısını düşürür.

İşlem sonrası kateterin içinde kalan embryo olup olmadığı kontrol edilir. Post-procedure, the catheter is checked to ensure there are no retained embryos. Tranfer sonrası Rahim ağzından embryolar dışarı atılabilir, buna karşın yatak istirahatinin tutunma oranlarını artırdığını kanıtı yoktur. Buna ragmen sık yapılan önerilerdendir. Embryo yapıştırıcı medium gibi tekniklerinde klinik gebelik oranlarını artırdığı gösterilememiştir.

Transfer edilen embryo sayısı  anne yaşı, elde edilen yumurta sayısıve dondurma için embryoların uygunluğuna göre karar verilir. Birden fazla embryo transfer gebelik ihtimalini artırır. Fakat aynı zamanda çoğul gebelik ihtimalide artar.  Genç hastalarda ikiden fazla embryo transfer edilmemelidir. Tutunma oranları düşük olduğu için yaşlı hastalarda dah yüksek sayıda embryo transfer edilebiilir. Hasta odaklı tedavilerde  yüksek sayıda yumurta elde edilen ve yüksek sayıda embryo elde edilen sikluslarda gebelik oranları artar.  

Tüp bebek tedavisinde luteal faz desteği ne anlama gelir?

Endometrial duyarlılığın embryo yapışma oranlarında önemli etkisinin olduğu bilinmektedir. Endometrial yapışma hassasiyetini artırmak için luteal dönemde yani yumurtlama sonrası ayın 2. Yarısında progesteron uygulamak klnik pratikte sık uygulanır. Progesteron uygulaması sıklıkla yumurta toplanma günü yada embryo transferi günü başlanır.

Pozitif gebelik testine kadar yada ilk üç ayın sonuna kadar kullanılabilir. Kas içine yapılan yağ içinde eriyik progesterone iğneleri yada vajinal olarak uygulanan progesterone kapsülleri yada jelleri eşit etkilidir. Ağızdan kullanılan progesteronun daha az etkili olduğu görülmüştür. Bu dozlar doğum kusurları yada virilizasyon eetkileri yoktur. Kas içi progesterone hastalar için biraz ağrılıdır fakat luteal faz kanaması vajinal progesterondan azdır. HCG, progesteronla birikte yada tek başına kullanılabilir progesterondan daha etkili değildir. OHSS dediğimiz yumurtalık aşırı stimulasyon sendromunu tetikler. Yapılan araştırmlarda östrojen uygulanmasının gebelik oranlarını artırmadığı gösterilmiştir.

Tüp bebek tedavisinde embriyo dondurma nedir?

Tranfer edilen embryolar dışında kalan embryolar gelecekte kullanmak için dondurulabilir.  Dondurulabilirlik aslında embryo kalitesinin bir göstergesidir. Dondurulmuş embryoların %10-20 si erime işleminden canlı çıkmaz. Bunun dondurma sırasında embryonun farkedilemeyen bir hasar görmesi nedniyle olduğu düşünülmektedir. Dondurulmuş –çözünmüş embryolardan elde edilen gebeliklerde taze elde edilen gebeliklere göre düşük doğum ağırlığının, erken doğumun ,gelişme geriliğinin ve doğum esnasında kayıpların daha az görüldüğü tespit edilmiştir. Dondurma için hem yavaş, hemde hızlı(vitrifikasyon) dondurma yöntemleri güvenle uygulanabilmektedir.

Dondurma-çözünme sikluslarından gelen gebelik başarısının yüksek olmasının nedeni olarak  Rahim içi endometriumun donmuş- çözünmüş sikluslarda yüksek östrojenin olumsuz etkisine maruz kalmayışı,  düşük serum E2(kadınlık hormonu)düzeyinin plasental yerleşmeye olumlu katkısı, donmuş-çözünmüş sikluslarda hayatta kalan embryo kalitesinin yüksek olması sayılabilir. Donmuş-çözünmüş embryo transferlerinde dış gebelik oranlarıda taze embryo transferindekilere göre düşüktür. Taze embryo transferlerinde endometrial hazırlık endojen üretilen hormonlarla yapılırken donmuş-çözünmüş embryo transferlerinde dıştan östrojen ve progesterone kullanımı gerekir.  Endometrium hazırlama protokollerinde klinik başarı açısından fark görülmezken yumurta toplama gününden önce progesterone başlanmasının gebelik başarısını düşürdüğü gözzlenmiştir. Progesteron desteği yumurta toplama günü yada ertesi günü başlanır.

Tüp bebek tedavisinde embriyo transferi sonrası takipte neler yapılır?

Transfer sonrası hastalar günlük aktivitelerine dönebilir. Fiziksel aktivite yada dietin embryonun yapışma oranına yada gebelik oranlarına bir etkisi olduğu gösterilememiştir. Buna ragmen genel öneri olarak istirahat ve azalmış fiziksel aktivite önerilmektedir.

Transfer sonrası hafif lekelenme embryonun dışarı atılması değildir. Göğüs hassasiyeti, şişkinlik, ve kabızlık sık görülür. Bunlar artmış hotmon seviyelerine, luteal faz desteğinde kullanılan hormonlara veya ovaryan hiperstimulasyon sendromuna bağlı görülebilir. Embryo transferi sonrası kramplar eğer Rahim içi boşluğunda Rahim üst duvarına kateterle değilirse olur. Hafif kramp ve şişkinlik normal karşılanır. Eğer ağrı ve kramplar fazla ise enfeksiyon, ovaryan torsiyon, apendisit gibi sebepler gözden geçirilmelidir.

Tüp bebek tedavisinde embriyo transferi sonrası gebelik testi ne zaman yapılmalıdır?

Gebeliğe kanda yükselen hCG düzeyinin tesbiti ile tanı konur.  İlk kan testi yumurta toplandıktan en az 12 gün sonra yapılabilir.Çoğu merkezde daha geç testler yapılır. Yumurta toplama öncesi yapılan yumurta çatlatan hormon hCGyi 60-300 mIU/ml değerlere çıkarabilir ama 2 hafta sonra kandan temizlenir. Kanda yapılan bhcg testi sonuçlarını etkilemez. Seri hCG ölçümleri ile gebeliğin Rahim içinde olduğundan emin olunur.

Eğer hCG testi olumlu ise gebeliğin ultrasonda değerlendirilmesi gebeliğin adet ilk gününe göre 6. Haftasını bulur.bu yumurta toplamadan 4 hafta sonradır. Nadir olarak erken olumlu hCG tekrarlayan testlerde negative hal alabilir. Bu Rahim içi veya dışında kese görülmeden olabilir. Ardından adet gelir. Bu gebelik biokimyasal gebelik olarak adlandırılır. Gebeliğin tespitinden sonra vajinal kanama olması değerlendirilir, çoğunlukla kötü bir işaret değildir. Yumurta toplama sonrası 14.gün olumsuz hCG düzeyi başarısız tüp bebek siklusu ve gebeliğin olmayışı ile karakterizedir. Hasta ilaçlarını bırakır ve adet görür.

Tüp Bebek Tedavisinde Over Hiperstimulasyon Sendromu

Yumurtlama desteğinin yani ovulasyon indüksiyonunun hayatı tehdit edici bir komplikasyonudur. Dışardan tüp bebek tedavileri için verilen yüksek doz yumurta büyütücü iğne ilaçları sonucu oluşur. Çoğu hastada ciddi yumurtalık büyümesi, çoklu yumurta kistleri, hemokonsantrasyon ve vücutta 3. Aralığa sıvı toplanması gibi değişiklikler görülebilir. Bu değişiklikler böbrek yetmezliği, hipvolemik şok, tromboembolik olaylar, akut rspiratuar distress sendromu ve nadiren ölüm görülebilir. Hafif derecede  OHSS hastaların %25 inde hafif derecede gözükebilir. Hiperstimulasyonun bazı etkileri yaygın olarak görülebilir. Şiddetli OHSS görülme oranı tüp bebek  sikluslarında %0.1-0.2 dir. İlk belirtiler ilaç kullanımının 5.ila 10. Günlerinde ortaya çıkar. OHSS aşikar bulguları olmasa bile tüp bebk sonrası gebe kalan hastalarda gebeliğin ilk üç ayında artan oranda artmış akciğer ve venöz tromboemboli riski gözükür. Pulmoner emboli riski tüp bebek gebelerinde normal gebelere göre 7 kat fazladır( onbinde 3/ onbinde 0.4). Hastalar thromboembolism bulguları konusunda uyanık olmalıdır.

Tüp Bebek Tedavisinde Doğal Siklus Tüp Bebek Redavisi

Doğal siklus IVF de doğal gelişen yumurtanın hCG hormon ile ovulasyonu yani yumurtlaması sağlanır. Bu yumurtalarda implantasyon oranı daha yüksektir ama ilaçla büyütülen yumurtalara göre gebelik oranı daha düşük kalır. Bunun sebebi ilaçla büyütülen sikluslarda daha çok yumurta elde edilmesi ve embyo transfer edilmesidir.  Transfer edilen embryo sayısını artırmanın doğal siklus IVF deki doğal ortamla karşılaştırıldığında daha fazla gebelik sağladığı görülmüştür.

Günümüzde çoğu merkez gibi bizde stimulasyon yapılan sikluslarda iyi prognozlu hastalarda tek embryo transferi uyguluyoruz. Doğal siklus IVF artık nadiren uygulanmaktadır.  Bunun yerine düşük doz ilaç kullanarak yapılan yumuşak protokloller daha çok kullanılmaktadır.

Tüp Bebek Tedavisi İnvitro Maturasyon

Olgunlaşmamış yumurta hücresinin laboratuar ortamında olgunlaştırılması gelişen bir teknolojidir. Avantajı yüksek doz ilaç kullanımından kaçınılmasıdır. Yumurtalık hiperstimulasyon sendromundan koruyucudur. Hormon yan etkilerine daha az maruziyet vardır.

Tüp bebek sikluslarında toplanan yumurtaların %20 si olgun değildir. Bu nedenle işleme alınamaz.  Doğal olgunlaşan yumurtalara göre laboratuar ortamında olgunlaştırılan yumurtaların gebelik oranları daha düşüktür.  

Tüp bebek tedavilerinin olumsuz sonuçları nelerdir?

Tüp bebek tedavilerinde artmış çoğul gebelik riski, erken doğum riski ve düşük doğum ağırlığı riski söz konusudur.

Tüp bebek tedavisinde başarısız tüp bebek denemelerinin sebebi nedir?

Bu sebep çoğunlukla net olarak bilinmez. Başarısızlık tüp bebek siklusunun herhangi bir aşamasında gerçekleşebilir. Foliküller azalmış yumurtalık rezervi nedeniyle gelişmeyebilir. Olgun bir yumurta teknik zorluklar yada yumurtalık konumu nedeniyle toplanamayabilir. Döllenme sperm anormallikleri,  zona pellucidanın geçilememesi , yumurta bozukluğu yada yumurta aktivasyon yetersizliği nedeniyle gerçekleşmeyebilir.

Çoğu vakada embryo oluşmasına ragmen embryonun rahime tutunması sorunlu olabilir.

Tüp bebek tedavisinde embriyo tutunma başarısızlığı sebebi nedir?

Embriyo kalitesi, endometrial reseptivite ve transfer verililiği embryonun tutunmasını etkileyen en önemli faktörlerdir.

Tüp bebek tedavisinde kötü embryo kalitesi yaratan faktörler nelerdir?

• Azalmış yumurtalık rezervi,
• Artmış anne yaşı
• Yumurtalık uyarılmasının yetersizliği
• Yetersiz laboratuar koşulları.

Tüp bebek tedavisi kötü endometrial reseptivitenin sebepleri nelerdir?

• Kötü endometrial gelişim (ince endometrium, yapışmayı sağlayan foliküllerin yetersiz gelişimi),
• Uterin anormallikler (submukozal miyomlar, uterin perde),
• Çevre koşullarının kötü olması (hidrosalpenks, enfeksiyonlar).

Tüp bebek tedavisi kötü embryo tranferi nedir?

• Sert kateterler kullanılarak yapılan hasar verici embryo transferleri
• Transfer edilen embryonun uygunsuz yere bırakılması

Tüp bebek tedavilerinin anneye olumsuz bir etkisi varmıdır?

Bu tedavilerin direkt olarak anneye olumsuz etkileri düşük olmakla beraber hormonal ilaç kullanımına bağlı aşırı yumurtalık stimulasyonu, yumurta toplama sırasında kanama komplikasyonları, tromboembolizm gibi pıhtılaşma sorunları, enfeksiyon, batın içine kanama, adneksial torsiyon denilen yumurtalığın kan akımının burulması sonucu kaybı, allerjik reaksiyonlar ve anestezi komplikasyonları görülebilir. Eğer işlem sonucu hasta gebe kalırsa hasta gebeliğin notmal riski ile karşılaşır.

Tüp bebek tedavisi yumurtalık kanser riskini artırırmı?

Kısırlık tedavisinde kullanılan ilaçların yumurtalık kanseri riskini artırdığı öne sürülmüştür. Buna karşın kısırlığın kendisi zaten yumurtalık kanseri riskini artıran bir faktördür.

Tüp bebek tedavisi sonrası normal kendiliğinden gebelik olurmu?

Genç, kısa süreli kısırlık hikayesi olan ve açıklanmayan kısırlığı olan hastalarda başarılı yada başarısız tüp bebek denemelerinden sonra doğal yolla gebe kalma olasılıkları vardır. Tüp bebek ile gebe kalan her 5 gebeden biri doğal yolla gebe kalabilir.

Tüp Bebek Tedavisi Dezavantajları

Tüp bebek tedavisininin dezavnatajları maliyeti, laboratuar ortamı gerektirmesi nedeniyle merkezi konumlarda uygulanabilmesi, yüksek doz ilaçların bazı yan etkileri, çoğul gebelik riskinin artmasıdır. Genç kadınlarda kısırlığın tedavi edilebilir nedenleri varsa tüp bebek öncesi diğer yöntemlerin denenmesi uygun olur. Endometriosis, açıklanamayan kısırlık gibi endikasyonlarda tüp bebek dışı tedaviler yada takiple gebe kalan kadınlarda mevcuttur.

Genel olarak tüp tıkanıklığı yada şiddetli erkek faktörü yoksa çiftlere tüp bebek öncesi üç kez aşılama önerilir. Yaşlı çiftlerde Tüp bebeğe geçiş daha hızlıdır. İzlem tedavisi yada düşük başarı sağalayan tedaviler yerine 40 yaş üstü bayanlara direkt tüp bebek önermek daha uygundur.