Prof. Dr. Önder Koç

HPV Aşısı Nerede Yapılır?

HPV Aşısı Nerede Yapılır?

HPV Nedir?

HPV cildi, genital bölgeyi ve boğazı etkileyen cinsel geçişli enfeksiyondur. Çoğu vakada immün sistem HPV yi vücuttan temizler. HPV enfeksiyonunun uzun süreli varlığı rahim ağzında daha sonra kansere dönüşebilen anormal hücreler gelişmesine neden olur. HPV enfeksiyonu kalıcı hal alırsa rahim ağzı kanserlerinin %95 nedenini oluşturur.

Normalde rahim ağzındaki hücre anormalliklerinin kansere dönüşümü 15-20 yıl alır. İmmün sistemi zayıf kadınlarda ise kansere dönüşüm süresi beş ile on yıl arasında olabilir. Kansere dönüşümde HPV tipi, bağışıklık, diğer cinsel geçişli enfeksiyonların varlığı, doğum sayısı, ilk gebelikteki anne yaşı, doğum kontrol hapı kullanımı ve sigara kullanımı da önemli rol oynar.

Her yıl dünyada 100000 kadından 13 tanesi rahim ağzı kanseri tanısı almaktadır (J R Soc Med. 2020 Feb; 113(2): 64–78).

HPV Çeşitleri

HPV nin bilinen 100 den fazla tipi vardır. Bunlardan en az 12 tanesi karsinojenik yani kanser yapıcı etken olarak kabul edilmektedir. HPV aşıları dünyada HPV tip 16 ve 18 e karşı koruyucu aşı olarak onay almıştır.

2014 de onay süreci tamamlanan ve 9 alt HPV tipi olan 31, 33, 45, 52, 58 e karşı koruyuculuğu olan 9 lu aşı ise 2023 yılı içinde ülkemizde kullanıma sunulmuştur. 9 lu aşı kanserojen olmayan ama siğil etkeni olan HPV tip 6 ve 11 e karşıda koruyucu olarak onay almıştır.

HPV Aşısı

HPV aşısı tüm dünyada rahim ağzı kanserinin en önemli etkenleri olan HPV tip 16 ve 18 e karşı etkinliği özellikle 15-25 yaş grubunda etkinliği kanıtlanmış hayat boyu koruyuculuğu yüksek bir aşıdır. Bu koruyuculuk rahim ağzı kanseri öncülü lezyonlarda da kendini göstermektedir. Aşı özellikle kız çocuklarına cinsellik başlamadan önerilmektedir. HPV ile karşılaşmış, 25-45 yaş grubu kadınlarda aşının etkinliği düşmekle beraber aşı olmayan gruplara göre %30 oranında daha az rahim ağzı kanseriyle karşılaşılmaktadır (Cochrane Database Syst Rev. 2018; 2018(5): CD009069)

İngiltere ve Amerika da HPV aşısı hem erkek hem de kız çocukları için 12 yaşından sonra rutin aşı programına sokulmuştur.

Cinsel aktif bir bireyin hayat boyu HPV ile karşılaşma oranı %74 tür. HPV ile ilk karşılaşmadan sonra bu enfeksiyonların %67 si 1 yıl içinde vücuttan temizlenir yani geçici bir taşıyıcılık durumu yaratır. HPV taşıyıcılarının rahim ağzı kanserine dönüşüm mekanizması tam olarak açıklığa kavuşturulamamıştır. Devam eden HPV enfeksiyonunun rahim ağzı kanseri ya da rahim kanserine dönüşümü takip edilmesi gereken önemli noktadır. Rahim ağzı kanseri öncülü lezyonlar olan CIN 1 in kansere dönüşüm olasılığı %1 lerde iken, CIN 2 (LSIL) de bu oran %5, CIN3 (HSIL) de ise %12-40 arasındadır. CIN 1 %57 oranında, CIN 2 %43, CIN 3 ise %32 oranında normal rahim ağzı hücre yapısını da dönebilir. CIN 3 ün gelişimi CIN 1 ve 2 nin ilerlemesi ile olabileceği gibi, direkt HPV enfeksiyonu varlığında öncesinde CIN 1-2 görülmeden ortaya çıkabilir.

HPV Aşısı Etkisi

HPV aşısının HPV den etkilenmiş bireylerdeki başarısı net değildir. Bununla birlikte HPV nin kanser 16 ve 18 dışında ki kanser yapıcı tiplerindeki başarı oranları da çalışılmaktadır. Araştırmalar HPV aşısının 5-9 yıl arası koruyucu etkinliğinin sürdüğünü göstermektedir. Bundan sonra aşının etkinliğinde ne kadar azalma olduğu net bilinmemektedir.

HPV Aşısı Önemi

Hastalarımıza HPV aşısını hem kendilerine ve hem de genç kız çocuklarına yaygın olarak önermekteyiz. Bununla birlikte rahim ağzı kanseri oranını kanıta dayalı tıp perspektifinde anlamlı olarak düşüren ‘’SERVİKOVAJİNAL SMEAR’’ yani rahim ağzı kanser tarama testidir. Bunun düzenli olarak yapılması rahim ağzı kanseri oluşmadan tedbir alınmasına imkan tanır.

Rahim ağzı kanseri öncülü lezyonlar belirgin bir yakınma yapmadığı için düzenli servikovajinal smear yapılmasının rahim ağzı kanseri oluşumunu %80 oranında engelleyebilir. Sigara kullanımının kesilmesi, ilişkide prezervatif kullanımı ve erkeklerde sünnet HPV enfeksiyonunun önlenmesinde yardımcıdır.

Rahim ağzı kanseri kadınlarda 4. En sık görülen kanserdir. Orta ve düşük gelirli devletlerde HPV aşısına ve rahim ağzı tarama programlarına ulaşım zorluğu nedeniyle servikal kanser (rahim ağzı kanseri) oranı artmaktadır.

Aids etkeni HIV virüsü taşıyanlarda HPV ye bağlı kanser gelişim riski 6 kat artmaktadır. Erken tanı alan rahim ağzı kanseri vakaları başarıyla tedavi edilmektedir.

  • Rahim ağzı kanseri öncülü lezyonların tedavisinde
  • Termal ablazyonla rahim ağzının yakılması
  • Kryoterapi ile sorunlu hücrelerin dondurulmas
  • LEETZ yöntemi ile halka tel şeklinde elektrik koter ile anormal hücrelerin uzaklaştırılması
  • Konizasyon biopsisi ile keskin bistüri ile rahim ağzındaki sorunlu hücrelerin yeraldığı dokunun koni şeklinde çıkarılması yöntemleri kullanılabilir.

HPV Aşısı Nerede Yapılır?

HPV aşısı her basamaktaki sağlık kuruluşlarında yapılmaktadır. Bununla birlikte ilacın sağlık kuruluşu tarafından temini gerekmektedir. Şu an HPV aşısı geri ödeme kapsamında olmadığı için hastalar aşı bedelini kendileri ödemek durumundadır. Aşının tam koruyuculuğuna ulaşması için ilk dozdan 2 ay ve 6 ay sonra toplam 3 doz uygulanması gerekmektedir.

Hastalarımıza yıllık rutin jinekolojik muayenelerini aksatmamalarını ve özellikle kız çocuklarına 13 yaşından itibaren ve henüz HPV ile karşılaşma olmadan koruyucu HPV aşısını yaptırmalarını öneririz.

Güncelleme Tarihi: 07.08.2024
Prof. Dr. Önder Koç
Editör
Prof. Dr. Önder Koç
Kadın Hastalıkları ve Doğum, Jinekolojik Laparoskopi ve Tüp Bebek Uzmanı
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır.
Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
Görüş ve Fiyat Talebi Formu

* Bilgileriniz gizli tutulmaktadır, üçüncü kişilerle paylaşılmamaktadır.

Prof. Dr. Önder KoçProf. Dr. Önder Koç
Telefon: 0505 287 4333
Size daha iyi hizmet sunabilmek için sitemizde çerezlerden faydalanıyoruz. İnternet sitemizi kullanmaya devam ederek çerezleri kullanmamıza izin vermiş oluyorsunuz. Çerezler hakkında daha ayrıntılı bilgiye Çerez Politikası’ndan ulaşabilirsiniz.
Kapat